Có cách nào để vụ án giải quyết nhanh chóng mà không lệ thuộc vào bị đơn không?

Khi ký hợp đồng bạn đã chọn Tòa án giải quyết tranh chấp, thì phải tuân theo thỏa thuận đó. Bộ luật Tố tụng dân sự  sẽ được áp dụng nghiêm ngặt trong suốt quá trình giải quyết vụ kiện, bị đơn có thể cho rằng họ không nhận được các tài liệu, văn bản tố tụng với lý do người nhận thay họ không cư trú chung địa chỉ,  người nhà không giao lại cho họ nên họ không biết hoặc họ không còn ở địa chỉ cũ v.v…Trường hợp họ đi không để lại địa chỉ hoặc đi làm ăn xa không biết ngày trở về, Tòa án phải làm thủ tục niêm yết xử vắng mặt 02 lần mỗi lần phải cách nhau 15 ngày kể từ ngày niêm yêt đến ngày mở phiên tòa xét xử, nếu có mặt họ còn được quyền hoãn phiên họp lần đầu. Ngoài ra,  sau khi xét xử họ còn được quyền kháng cáo trong hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án, quyền khiếu nại giám đốc thẩm, tái thẩm trong thời hạn 01 năm kể từ ngày bản án có hiệu lực hoặc 01 năm kể từ ngày biết được có căn cứ tái thẩm. Đó là các quyền của các bên không ai được cản trở, nên vụ án có thể sẽ kéo dài theo quy định của pháp luật có khi vài năm hay cả chục năm vẫn chưa giải quyết xong, yêu cầu xử nhanh cuả bạn khó thực hiện được.

Do đó, để vụ tranh chấp giải quyết nhanh chóng không lệ thuộc vào bị đơn, bạn có thể tham khảo các điều dưới đây của Luật Trọng tài thương mại (LTTTM).

Theo Khoản 2, 3, 4 Điều 12 LTTTM quy định:

“2. Các thông báo, tài liệu mà Trung tâm trọng tài hoặc Hội đồng trọng tài gửi cho các bên được gửi đến địa chỉ của các bên hoặc gửi cho đại diện của các bên theo đúng địa chỉ do các bên thông báo;

3. Các thông báo, tài liệu có thể được Trung tâm trọng tài hoặc Hội đồng trọng tài gửi bằng phương thức giao trực tiếp, thư bảo đảm, thư thường, fax, telex, telegram, thư điện tử hoặc bằng phương thức khác có ghi nhận việc gửi này;

4. Các thông báo, tài liệu do Trung tâm trọng tài hoặc Hội đồng trọng tài gửi được coi là đã nhận được vào ngày mà các bên hoặc đại diện của các bên đã nhận hoặc được coi là đã nhận nếu thông báo, tài liệu đó đã được gửi phù hợp với quy định tại khoản 2 Điều này;”

Luật TTTM cho phép  được xem là các bên đã nhận thông báo, tài liệu hoặc được xem là triệu tập hợp lệ nếu các bên được Trung tâm trọng tài hoặc Hội đồng trọng tài gửi thông báo, tài liệu theo bất kỳ phương thức nào được luật quy định nêu trên miễn đến đúng, chính xác địa chỉ mà các bên thông báo, không cần biết người nhận là ai, nếu các bên thay đổi địa chỉ phải có trách nhiệm thông báo, Trung tâm trọng tài, Hội đồng trọng tài không thể biết và không có nghĩa vụ phải biết, không phải  xác minh nơi cư trú cuối cùng của bị đơn tại Công an địa phương, nên không mất thời gian thực hiện thủ tục niêm yết mới được xử vắng mặt .Thủ tục tố tụng trọng tài đơn giản, nhanh chóng hơn thủ tục tố tụng tại Tòa án.

 Theo Khoản 2 Điều 56 LTTTM quy định:  ”Bị đơn đã được triệu tập hợp lệ tham dự phiên họp giải quyết tranh chấp mà vắng mặt không có lý do chính đáng hoặc rời phiên họp giải quyết tranh chấp mà không được Hội đồng trọng tài chấp thuận thì Hội đồng trọng tài vẫn tiếp tục giải quyết tranh chấp căn cứ vào tài liệu và chứng cứ hiện có”

Theo quy định của pháp luật nêu trên, nếu ngay từ đầu bạn thỏa thuận với đối tác chọn Trọng tài là nơi giải quyết tranh chấp thì bạn yên tâm khi bị đơn cố tình không tham gia trong suốt quá trình tố tụng trọng tài hoặc tại phiên họp cố tình bỏ về sẽ không làm ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ tranh chấp của Hội đồng trọng tài, căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ hiện có trong hồ sơ, phiên họp vẫn được tiếp tục cho đến khi Hội đồng trọng tài ban hành phán quyết. 

Để tranh chấp được giải quyết nhanh chóng không lệ thuộc vào bị đơn theo bạn mong muốn, các giao dịch của bạn và đối tác nên thỏa thuận thêm điều khoản trọng tài vào hợp đồng, nếu chưa thỏa thuận hoặc thỏa thuận Tòa án giải quyết tranh chấp bạn cũng có thể thỏa thuận lại Trọng tài giải quyết tranh chấp bằng văn bản . Sau đây bạn có thể tham khảo trọng tài mẫu hoặc hòa giải mẫu của Trung tâm trọng tài thương mại Thịnh trí  đưa vào hợp đồng như:

“Mọi tranh chấp phát sinh từ hợp đồng hoặc liên quan đến hợp đồng này sẽ được giải quyết bằng hòa giải tại Trung tâm trọng tài thương mại Thịnh Trí (TTCAC) theo Quy tắc hòa giải của Trung tâm này”. Nếu hòa giải không thành  “Mọi tranh chấp phát sinh từ hợp đồng hoặc có liên quan đến hợp đồng này sẽ được giải quyết bằng Trọng tài tại Trung tâm trọng tài thương mại Thịnh Trí (TTCAC) theo Quy tắc tố tụng trọng tài của Trung tâm này”.

Hoặc

“Mọi tranh chấp phát sinh từ hợp đồng hoặc có liên quan đến hợp đồng này sẽ được giải quyết bằng Trọng tài  tại Trung tâm trọng tài thương mại Thịnh Trí (TTCAC) theo thủ tục rút gọn quy định tại Điều 37 của Quy tắc tố tụng trọng tài của TTCAC.”

 Tuy nhiên, trong trường hợp bị đơn không hợp tác, không có bất kỳ lời khai nhận nào hoặc không cung cấp các tài liệu, chứng cứ cần thiết mà bị đơn đang giữ, có nghĩa là khi khởi kiện ra Trung tâm trọng tài bạn đơn phương tham gia tố tụng, nên bạn cần chuẩn bị tài liệu, chứng cứ thật đầy đủ trước tiên để bảo vệ quyền lợi cho chính bạn. Nếu cần bạn nên nhờ Hội đồng trọng tài hoặc Trọng tài viên hỗ trợ bạn thu thập thêm chứng cứ, củng cố hồ sơ chặt chẽ trước khi Hội đồng trọng tài ra phán quyết. Bởi phán quyết trọng tài là chung thẩm không thể thay đổi và có hiệu lực thi hành ngay, trừ khi phán quyết trọng tài bị Tòa án hủy vì vi phạm thủ tục tố tụng trọng tài 

(Tổng thư ký – Phạm Thị Thu Ánh)